. - tavuklar hakkında genel bilgi

TAVUKLAR HAKKINDA GENEL BİLGİLER

Tavuk zoolojik olarak gallus cinsi kuşlar (aves) sınıfı Phasiandiae (sülüngiller) familyası ve gallus domestius türüne aittir.
Dünyada yaklaşık 600 bin hayvan türünden 10 bin kadarı kuşlar sınıfına aittir. Tavuklar muhtemelen enfazla evcil hayvan gurubunu teşkil eder. Tarihi bilgilere göre bugünkü evcil tavuğun atasını güney-doğu asyadan orjinlendiği zannedilmektedir. Güneydoğu Asya ormanlarında yaşayan 4 yabani formun bugünkü tavuk ırklarının kökenini oluşturduğu bilinmektedir. Bunlar
1- gallus gallus veya gallus bankiva (kırmızı orman tavuğu)
2- gallus lafayetti (Seylan orman tavuğu)
3- gallus sonerati (gri orman tavuğu)
4- gallus various (siyah veya yeşil orman tavuğu)
Çiftlik hayvanlarında olduğu gibi tavuklar içinde verim yönlerine göre sınıflandırma yapılmaktadır.
1- yumurta ırkları
2- et ırkları
3- yumurta verim yönlü kombine ırklar
4- süs ırkları
Benim ilgilendiğim ve üretimini yaptığım süs tavukları olduğu için sizle bazı bilgi ve tecrübelerimi paylaşmak istedim.
Süs tavukları beslediğim hayvanlar içerisinde çok ayrı bir önemi vardır süs tavukları merakı çocukluğumda bir iki cins ile başlayıp bu günlere kadar gelmiştir. Süs tavuğu merakı başlangıçta az sayıdaki tavuklarla başlamış zamanla yurdumuzdan ve dünyadan çeşitli tavuk türlerinin eklenmesi ile bugün Türkiye'nin en fazla çeşit i olan koleksiyonu haline gelmiştir bu hayvanları temin etmek zaman içinde kimi zaman yumurta ile kimi zamanda canlı hayvan alımıyla gerçekleşmiştir.
Yurtdışındaki hayvan fuarlarında ilk önce süs tavuklarına bakıp ondan sonra başka hayvanlarla ilgilenmemde acaba yeni bizde olmayan ırklardan görüp alabilir miyim telaşındandır.
Yıllardan beri Türkiye de olmayan süs tavuklarını getirip belli süre sonra onları üretip hayvan severlerle paylaşmışımdır. Hayvan severlerin İlk başlarda ismini bile bilmeden( kağıda yazarak )beğenip aldığı hayvanların şimdi ise isimlerini özelliklerini öğrenip üretmeleri , bilinçlenmeleri ve bu merakın yurdumuzda da hızla artması beni memnun etmektedir. Süs tavukları adından da anlaşılacağı gibi görünüşü ,ötüşü, güzelliği ... için beslenir süs tavuklarının içinde bazı ırklar geçmişte yumurta ve et yönlü olarak kullanılsa bile bugün için bir sergi hayvanı olarak yerlerini almışlardır. Süs tavukları diye adlandırdığımız bu tavukları vücut yapısına göre 3 grupta toplayabiliriz.
1-Ağır ırklar (Brahma,dev cochin,orpinton vb.)
2-Orta ağır ırklar (fizan,lakenvelders,Hamburg vb)
3-Hafif ırklar (cüce cochin,zibrit.çabo vb.)
Dünyada tavuk sergilerinde mevcut ırk ve varyeteler arasında rekabet olduğu yıllarda yeni ırk karakteristiklerini devam ettirmek,ıslah etmek için çalışmalar yapılmış çalışmalar sırasında hangi karakterin ele alınacağı konusunda karar vermek için bir standarda ihtiyaç duyulmuştur. Bu saf ırk ve varyeteleri devam ettirmek için Amerika ve avrupada çeşitli birlikler kurulmuştur. Buna göre her cinsin standart ı belirlenmiştir. Örnek: Brahma tavuğunu ele alırsak ibiği gül ibik bacakları paçalı ağırlığı 5.4-4.3- kg arası ve hangi renklerde olacağı belirlenmiştir. Bazı cinslerde Avrupa ve Amerika da kabul edilen standartların aynı olmadığı görülmüştür.

HANGİ CİNS SÜS TAVUĞU

Eskiden ülkemizde süs tavuğu denince akla sadece cin.ispenç,veya fizan gelirdi bugün ise bir çok cins ve ırk ülkemizde bulunmaktadır.
Süs tavuklarının seçimi kişiden kişiye ve zevke göre değişir bu tavukların kolay bakımı ve üremesi değişik görünüşleri ve özellikleriyle hayvan severlerin ilgisini çekmektedir.
Çiftliğimize gelen hayvan severlerden kimileri minyatür cinslere ilgi duyarlar kimilerine göre iri cinsler daha güzeldir bazıları tepeli bazılarıda paçalıları beğenir bu geniş beğeni alanı beni Türkiye'nin en geniş süs tavuğu koleksiyonunu oluşturmama sebeb olmuştur. Evinizde bahçenizde veya çiftliğinizde besleyeceğiniz süs tavukları için önce kümesleriniz uygun olmalıdır eğer yeterli yeriniz varsa cinsleri hatta renkleri ayrı ayrı kümeslerde besleyerek hem cinslerin karışmasını önler hem de ırk özelliklerini taşıyan civcivler elde edebilirsiniz.
Bunun dışında eğer yeriniz kısıtlı ise karma kümesler veya kafesler oluşturabilirsiniz burada dikkat edilecek nokta iri cinslerle (Brahma,dev cochin,orpinton vb.) minyatür cinsleri (cüce cochin,çabo, zibrit vb.) bir arada tutmamanız gerekir iri cinsler ufak tavuklara çiftleşmede veya kümeste zarar verebilirler .
Karma kümeslerde çeşitli cinsler bir arada olduğu için birbiriyle çiftleşirler bunun için alınacak yavrular ırk özelliklerini taşımazlar ama benim birçok tanıdığım benim için saf yavru almak önemli değil hepsi bir arada görüntüsü daha güzel diyebiliyor.
Birlikte besleyeceğiniz hayvanları civciv veya piliç iken bir arada tutarsanız birbirine alışması kolay olur ve horozların kavga etmesini önlemiş olursunuz. Ama ben size her cins süs tavuğunu ayrı ayrı kafes veya kümeslerde besleyip saf cinsleri korumanızı tavsiye ederim.

TAVUK BARINAKLARI

Tavuk barınakları besleyeceğiniz cinse ve kümes için ayırdığınız yere göre değişir örnek : uzunluk 1.5 mt - genişlik 1 mt - yüksekliği 80 cm olan bir kafeste 5 adet zibrit veya çabo besleyebilirsiniz ama aynı kafeste 3 adetten fazla Brahma veya dev cochin besleyemezsiniz çünkü iri hayvanlar daha çok yer ihtiyacı duyarlar
Kafeslerin dışında toprak veya beton tabanlı kümesler bahçeli ve bahçesiz olarak koyacağınız hayvan miktarına göre çeşitli ölçülerde yapabilirsiniz.
1- Kümes zemininde toprak,tahta,beton,curuf veya bu materyallerin çeşitli cinsleri kullanıldığını görmek mümkündür hangi materyal seçilirse seçilsin sonuçta zeminin bazı özellikleri taşıması gerekir zemin rutubet geçirmez çatlakları olmayan ,farelerin giremeyeceği kolay temizlenebilir ve dezenfekte edilebilir su tutmayan özellikte olmalıdır.
Bir çok zemin materyalinin avantaj ve dezavantajları dikkatte alındığında en tatmin edici ve en yaygın olanı beton zemindir beton zeminli kümesler sağlıklıdır kolay temizlenebilir fare geçirmez niteliktedir. Beton zeminin üzerine uygun şekilde yataklık serilmesi halinde zemin hem kuru kalması ve soğuk olmaması bakımından avantajlıdır.
Beton zeminin üzerine kaba talaş,sap saman veya pirinç kabuğu (kavus) serebilirsiniz bunların kümese serilme kalınlıkları kışın 8 cm yazın 5 cm olmalıdır. Bu altlıklar kümesteki hayvanların yoğunluğuna göre her ay değiştirilmelidir.
2- Kümeslerin duvar ve tavan yapıları ısıyı ve soğuğu geçirmeyecek şekilde yapılmalıdır kümeslerin üç tarafı kapalı ön yüzü açık ise ön yüzünü kümes teli ile kaplayabilirsiniz tellerin göz aralığı 1*1 veya 2*2 olması kümeslerin içine fare ve kuşların girmesini engeller kümes içindeki serçe ve farelerin hem dışarıdan hastalık getirme riskleri vardır hem de hayvanların yemlerini yiyerek yem tüketimini arttırırlar.
Eğer kümesiniz kapalı bölüm ve önü bahçeli ise hayvanların kalacağı kümes yukarıdaki özelliklere uymalıdır.
3- Kümesler ve kafesler sıcak bölge şartlarında ve yüksek çevre sıcaklığına karşı kümeslerin uzun boyutu doğu batı istikametinde olmalıdır.
Klasik kümeslerde ise güneye doğru yönelme ile güneş ışınlarının kış boyunca tamamen içeri girmesi sağlanabilir. Kışları soğuk geçen bölgelerde önü tel olan kümeslerin önüne naylon veya başka bir materyal ile örtü yapılabilir.
4-Yemlikler kümesler de hayvan sayısına göre yeterince yemlik olmalıdır yemlikler hayvanların rahatça yem yiyebileceği adet de olmalıdır ve her gün temizlenmelidir kullanacağınız yemlik tipleri hayvanlarınızın sayısına göre değişir yemlikler kolayca doldurulabilir yem zayiatını en aza indirecek biçimde içlerine hayvanların giremeyeceği ve tüneyemeyeceği şekilde yapılmış olmalıdır. Birçok yemlik tipleri vardır. Eğer hayvanınız fazla ise asma yemlik olarak bilinen yemliklerden kullanabilirsiniz bunlar hem dolumu kolay yemlik boyunu istediğiniz gibi ayarlayabilir hem de sık sık yem koymanıza gerek bırakmayan yemliklerdir burada dikkat edeceğiniz nokta yemliğin dibinde çok uzun süre aynı yem kalıp yapışmamasıdır bu zamanla yemin bozulmasına yol açar. Bunun dışında çeşitli yemlikler kullanmak mümkündür.
5- Suluklar su tüm canlılar için olduğu gibi tavuklar içinde çok önemlidir yumurta tavuklarında tüketilen yemin 2.-3 katı kadar su içme ihtiyaçlarının bulunması suyun ve sulukların önemini göstermektedir kullanılan su ekipmanları ve suluk sistemleri suyu temiz tutabilmeli kolayca temizlenebilmeli ve mümkün olduğunca civara su sıçramasını önleyecek şekilde olmalıdır.suluklar hayvanların kolayca ulaşabileceği yerlerde olmalıdır. Suluklara ve suya gübre bulaşması önlenmelidir. Sulukların hayvanların omuz hizasında tutulmalarıma dikkat edilmelidir.
6- Kümeslerde tüneklik ve folluklar önemlidir folluklar tavukların cinslerine göre alçak veya yükseklik ayarı yapılmalıdır folluğun içine sap saman konulabilir folluğun temiz olması kuluçkalık yumurta temini ve tavuğun sağlığı için gereklidir.yaz aylarında folluk içleri tavuk bitine karşı ilaçlanmalıdır tüneklikler tavuğun çıkıp tüneye bileceği yükseklikte olmalıdır.
7- Tavuk kümeslerini altlıklarını temizlenirken kümes içine ve duvarlarına dezenfekte etmek ve tabana sönmemiş kireç serpmek mikroplarla mücadele açısından önemlidir. Özellikle yaz aylarında kümeslerin içini duvarları ve hayvanları tavuk bitine karşı ilaçlamak gerekir tavuk biti kümeste ve hayvanların üstünde çoğaldığı zaman ölümlere sebep olmaktadır
8-Tavuk kümeslerinde fare varsa devamlı bir mücadele ile fare sayısını azalmamız lazımdır fare hem hastalık getirir tavuklara, civcivlere zarar verir hem de yumurta ve tavukların yemlerini yer bunun için piyasadaki etkin fare zehirleri ile devamlı mücadele etmemiz gerekmektedir.

TAVUKLARIN BAKIMI

Aldığınız tavuklara iyi bir bakım ile uzun yıllar besleyip üretebilirsiniz. Aldığınız hayvanın sağlıklı olup olmadığını kontrol edin yani ibiği solmamış,gözlerinde pusu olmayan tüyleri düzgün kilosu yerinde ve ırk özelliklerini taşıyıp taşımadığını kontrol etmeniz gerekir .
Aldığınız hayvan sağlıklı ise aldığınız yerden aşılı olup olmadığını sormalısınız eğer aşısı yoksa bulunduğunuz yerdeki hastalık riskine göre aşı yaptırmanız gerekir aşı yapılmasa ne olur .? Aşı yapılmasa her zaman o hastalığa karşı yakalanma riski doğmuş olur.
Aşılamada hayvan severler arasında yanlış bilinen bir noktada hayvana bir aşı vurulduğu zaman her hastalığa karşı koruyacağını sanılmasıdır. halbuki o aşı bir hastalığın korunmasına faydası olur bulunduğunuz bölgede hangi hasatlık yaygın ise o hastalığın aşısını yaptırmanız sağlıklı olur.
Bizim tavuklara vurduğumuz ülkemizde en yaygın hastalıklardan olan ve hastalık bulaştığında büyük kayıplara neden olan veba aşısı (new castele) dır. Ayrıca gumboro aşısıda vurmaktayız. Aşılar çeşitli şekillerde tavuklara uygulanabilir iğne ile sularına katılarak ve sprey ile bunun en kolayı sularına katılarak verilenidir. Aşıların belli etki süreleri vardır bu süreler içinde aşılar tekrarlanmalıdır.bir takvim oluşturup takip etmek gerekir. aşıların temini ve daha fazla bilgi için bölgenizdeki veterinerlerle işbirliği yapmanız faydalı olacaktır.
Kanatlıların beslenmesi yaş guruplarına göre farklılıklar gösterir aldığınız tavukların yaşına göre yemlemeleri değişir bizim tavuklara uyguladığımız yemleme programı aşağıda verilmiştir.
0-7 günlük etlik civciv başlangıç yemi
7-5 günlük etlik civciv yemi
15-60 günlük etlik piliç yemi
60-90 günlük piliç geliştirme yemi
yumurtlama dönemi – damızlık yumurta yemi
Yukarıdaki yemler fabrika yemleri olup bunların yanında gelişimini tamamlamış hayvanlara çeşit olarak karma yemlerde verebilirsiniz (buğday,mısır, arpa,fi,darı vb) hayvanlarınızı bahçesiz kümeslerde büyütüyorsanız haftanın belli günlerinde yeşillik verebilirsiniz (yonca,marul kıyılmış çimen vb)..bundan başka her ay düzenli olarak sularına veya yemlerine vitamin takviyesi yaparsanız hayvanlarınız daha sağlıklı olur.
Süs tavuklarının vücut büyüklüleri farklı olduğu için minyatür cinsler daha çabuk vücut gelişimini sağlar Brahma,dev cochin,orpinton,gibi iri tavukların gelişimi daha uzun süre alır (5-6 ay) bunun için iri hayvanlara yüksek kalitedeki etlik yem daha uzun süre verilmelidir kalitesiz yemlerle yada örnek tek buğdayla beslenen iri cinslerde gelişimin istenen düzeyde olmadığı görülmüştür. Hayvanlarınıza verdiğiniz yemlerin kalitesi ve saklama koşulları çok önemlidir. Kalitesiz ve içinde gerekli maddelerin olmadığı yemler hayvan severlerin en büyük sıkıntısıdır. Çünkü böyle yemler hem hayvanın gelişmesini önler hemde sağlıklı yaşam sürmesine engel teşkil eder hayvan gerekli gıdaları almadığı için vücut zayıf düşer ve hastalıklara karşı direnci azalır. Yemlerinizi alırken çuvalın üzerindeki üretim tarihine bakmalısınız. Yemler yaz aylarında 15 gün kış aylarında 20 gün içinde tüketilmelidir. Yem çuvalları dik duracak şekilde yerden en az 10 cm yükseklikteki bir maddenin üzerinde durmalıdır. Yemler aşırı sıcak ve rutubetli ortamlarda kolayca bozulabilir onun için saklama koşullarına dikkat etmemiz gerekir. Yemleri asla hava almayan azı kapalı plastik kap veya bidonların içine koymamamız gerekir. Çünkü bu yemin daha çabuk bozulmasına sebep olur. Yemlerinizi kilo ile alırken yemcinizden yukarıdaki koşulları aramalısınız.. Özellikle genç hayvanlarda yem zehirlenmeleri büyük kayıplara neden olur.

SÜS TAVUKLARININ ÜRETİMİ

Süs tavukları cinsel olgunluk zamanları farklılıklar gösterir minyatür cinsler daha çabuk olgunluğa ulaşır ve yumurtlamaya başlar.iri cinsler daha geç olgunluğa ulaşır. Süs tavuklarından iyi kalitede kuluçkalık almak öncelikle hayvanlarımıza iyi bir diyet uygulamamız gerekir bunun dışında kümesimizdeki horoz ve tavuk adeti yeterli miktarda olmalıdır horozların adedi tavukların % 8-10 kadar olmalıdır faza horoz olduğu zaman birbirilerini kıskandığı için çiftleşme sırasında rahat bırakmazlar bunun için tam döllenme olmaz. Horoz az ise yine döllenme olmaz bunun için yukarıdaki oran göz önünde bulundurmalıdır. Bazı fazla tüylenme gösteren Brahma,dev-cüce cochin gibi hayvanlarda tüylenmeden dolayı döl tutmama yaşanır. Bunun için bu tavukların yanına daha fazla horoz konulmalıdır( örnek 6 cüce cochin tavuğa 2 horoz) Süs tavuklarının cinslerine göre yumurta verimleri değişebilmektedir bununla beraber yumurta boyları da farklılık gösterir. Yumurtalarımızı iki şekilde değerlendirebiliriz.
1- Yumurtaları kendi tavuğumuz gurk yatarak çıkarır
Beslediğiniz tavuklar özellikle ilkbahar ve yaz aylarında gurk olma yani yavru çıkarma isteği gösterir.
GURKLUK. Bir tavuğun kuluçka amacıyla yumurtaların üzerine oturmak istediğini (hazırlandığı) zamanki durumu gurkluk olarak bilinir bu tavuğa gurk tavuk denir.
Bana en çok sorulardan biriside KULUÇKA MAKİNESİNDEN ÇIKAN TAVUK GURK OLURMU?
Gurkluk tavuklarda kalıtsal bir özelliktir bu dönemde tavukta bazı fizyolojik değişikler olur ister anne altında çıksın isterse kuluçka makinesinden çıksın her tavuk gurk olur. Gurk olan hayvanınızı kümes içinde veya ayrı bir yere alarak başka tavuk ve horozların rahatsız etmemeleri sağlanmalıdır gurk tavuğun altına çeşitli tavuk cinslerinden yumurta koyabilirsiniz. Burada dikkat etmeniz gereken minyatür cinsleri çok iri cinslerin altına koymamanız gerekir iri cinsler çıkan küçük yavruları ezebilir. Gurk olan hayvanınızın bulunduğu yer çok dar ise civcivler çıktıktan sonra tavuğun yavruları ezme ihtimali vardır. Bazı süs tavukları özellikle cüce,dev cochin,Habeş ırk olarak öteki cinslerden sene içinde daha çok gurk olma özelliği gösterir.
Minyatür tavukların altında keklik.sülün yumurtası da çıkarabilirsiniz bunlar ufak oldukları için yavruları büyük tavuklar gibi ezmezler burada dikkat edilmesi gereken nokta sülün ve keklik civcivi çıktıktan sonra muhafazalı bir yerde tutulması gerekir bu cinslerin yavruları ufak ve hareketli olduğu için kaçabilirler. Bu civcivler anne altından alınıp ayrı bir yerde de beslenebilir. Tavukların gurk yattıkları bölümde su ve yemin kolay ulaşabileceği yerde olmalıdır Ayrıca yaz aylarında gurk tavukların üzerinde tavuk biti olabilir ilaçlaması yapılmalıdır.
2- Kuluçka makinesi ile civciv çıkarma
Yapay kuluçka makineleri aslında doğal kuluçka işleminin taklidinden başka bir şey değildir piyasada çeşitli boyutta ve şekilde kuluçka makineleri bulunmaktadır kendimizin ihtiyacı veya kapasitesini belirleyip ona göre makine tercihi yapmamız gerekir. Kuluçka makinesinin ebatları ve havalandırılması çok önemlidir makine içerisindeki hava sirkülasyonu makinenin her tarafına eşit dağıtılmalıdır. Çünkü canlının yaşaması için ilk önce oksijen gerekir. kuluçka makinelerinde tavuk için yumurtan ilk 18 gün kalmasını gelişim dönemi son 3 günkü dönemi de çıkım dönemi olarak kabul edilir. gelişim dönemindeki makinenin sıcaklığı 37.5--37.7 C arasındadır.
çıkım dönemi yani son üç günkü sıcaklığı 36.1—37.2 c arasıdır . İyi bir kuluçka makinesinde sıcaklık sabit kalmalıdır. Kuluçka makinelerinde sıcaklık kadar nem de önemlidir. Gelişim dönemindeki nispi nem %55- 65 arsındadır Çıkım dönemindeki nispi nem %70-75 arasındadır makinelerin içinde çoğu zaman içi dolu su kapları makinenin nem ihtiyacını karşılar bir çok küçük ebatlı makinelerin bu kapların doldurulması sırasında her kapı açılışında makinenin nemi kaçar bunun için otomatik yani suyu kendi depodan alan bir sistemle çalışılması iyi olur. Yumurtalar makine ye dik uçları aşağıya gelecek şekilde yerleştirilmelidir. Kuluçka makinelerinde çevirme büyük önem taşır gelişim döneminde yumurtalar (tavuk için 18 gün) 45 derecelik bir açı ile öne ve arkaya doğru günde en az 6-8 defa çevrilmelidir buradaki amaç yumurta sarı sının özgül ağırlığı nedeni ile dibe çöker çevirme ile bu giderilir çıkıma son 3 gün kala çevirme yapılmaz.
Yumurtadan civciv çıkışları aynı günde olmayabilir boyutları küçük yumurtalar daha erken çıkarlar yani 19 günden çıkış başlayıp 21 gün hatta 22 güne kadar sürebilir bazı kanatlıların kuluçka süreleri aşağıda verilmiştir.
Tavuk 21 gün
Hindi 28 gün
Kaz 30 gün
Keklik 24 gün
Ördek 28 gün (pekin)
Sülün 26 gün (yerli,ringneck)
Tavuskuşu 28 gün
Kuluçka makinelerinin sağlıklı çalışabilmesi için makineyi yapan firmaların önerileri dikkate alınmalıdır.
Kuluçkalık yumurtaların depolanması:
Kuluçkalık yumurtaların biriktirilmesi dikkat ister yumurtalar dik uçları aşağıya gelecek şekilde 13-16 derece oda sıcaklığında depolanmalıdır yumurtalar makinenizin durumuna göre 5-7 gün içinde konulmalıdır 7 günden daha uzun süre depolanması halinde depolama şartına bağlı olarak kuluçka randımanı düştüğü görülmüştür.

CİVCİVLERİN BÜYÜTÜLMESİ

Makine veya tavuk altında çıkmış civcivlerin büyütülmesi ilgi ister . Civcivleri tel tabanlı civciv büyütme kafesinde veya civciv büyütme sandık veya odalarında bakabilirsiniz yeni çıkan civcivlerden önemli konu bulunduğu yerin ortam ısısıdır. Isı dereceleri aşağıda verilmiştir.
1-2 günler 31-33 c
3-4 günler 30-32 c
5-7 günler 29-32 c
2 hafta 27-30
3 hafta 24-28 c
4 hafta 24-26 c
5 hafta 22-23 c
7 hartadan sonra 18- 21 c
Civciv sıcaklığında çeşitli ısıtıcılarla ve ampulle sağlayabilirsiniz civcivlerin bulunduğu ortamda sıcaklık kadar havalandırmada önemlidir hayvanların bulunduğu yerde rahat nefes alınacak şekilde havalandırma yapılması gerekir. Havalandırma civcivlere hava cereyanı yapmayacak biçimde olmalıdır bulunduğu yerin havası civcivlerin altlıkları ile de ilgilidir kafeste besliyorsanız kafes altlığını yerde besliyorsanız civciv altlıklarını düzenli şekilde temizlemek gerekir hayvanların dışkısından çıkan amonyak gazı uzun süre temizlenmese hayvanların solunum yollarında hastalıklara neden olur.
Civcivlerimizi beslerken yerleşim sıklığına dikkat etmemiz gerekir. civcivler büyüdükçe daha geniş yere ihtiyaç duyarlar fazla sıkışık kümes veya kafeslerde hayvanların birbirilerini ezdikleri hatta birbirlerinin gerisini gagalayıp ölümlere yol açtığı görülmüştür.
Hayvanlarımızı beslerken eskiden bugüne kadar gelen yanlış alışkanlıklarımız vardır bunun en önemlisi hayvanlarımız rahatsızlandığı zaman herhangi bir ilacı araştırmadan hayvanlarımıza vermemizdir. Örnek olarak hayvanım rahatsızlandı pazardan mavi renkli haplardan aldım iyi geldi veya arkadaş şu ilacı kullanmış bende hayvanlara onlardan veriyorum diye bir çok örnekler karşımıza çıkıyor bunlar bilinçsizce yapılan uygulamalardır. hayvanlarımızın herhangi bir rahatsızlığında erken fark edip doğru ilacı kullandığımızda hayvanın iyileşme şansı yüksek olur ama ne olduğunu bilmediğimiz bir ilacı hayvanlarımıza verdiğimizde hayvanlarımızı iyileştirme şansımız kalmaz örnek : hayvanımızın bağırsaklarında bir sorun varsa aldığınız ilaç solunum yolları için ise yanlış tedavi sonucu hayvanımızı iyileştiremeyiz hatta ölümüne sebep olabiliriz . Kanatlıların sağlığına zarar veren çok sayıda hastalık bulunmaktadır bunların bilinmesi izlenmesi kontrol altında tutulması ve elemine edilmesi ancak konu üzerinde yeterli bilgiye sahip bilinçli kişilerin yönetimi ile gerçekleşebilir. Hayvanlarımız hastalandığı zaman çevremizdeki veterinerlerden veya bulunduğumuz yerdeki hayvan sağlığı ile ilgili kuruluşlardan yararlanıp onların önereceği tedavi programını uygulamamız gerekir ne olduğunu bilmediğimiz hap ,şişelenmiş sıvı,ilaç ve aşıları alıp hayvanlarımızın hayatını tehlikeye atmayalım .Hayvanları sağlıklı tutmada esas amaç sağıtımdan ziyade koruyucu yönde olmalıdır çünkü korumak tedaviden daha etkili kolay ve ucuzdur.

Koruyucu önlemleri iki gurupta toplayabiliriz.
1- Özel koruyucu önlemler
Bu tür önlemler daha çok bir hastalık çıktığında hastalık mikrobunu yok etmeye hastalığı lokalize ederek etrafa yayılmasını önlemeye yönelik tedbirleri kapsar.
2- Genel koruyucu önlemler
Bu tür önlemler hastalık çıksın veya çıkmasın devamlı alınması gereken korumaya yönelik önleyici tedbirleri kapsamaktadır bunların bazıları şunlardır
a - Dışarıdan alınan hayvanları ayrı bir yerde karantina yapılarak 15 gün gözlemlenmesi
b - Kümes içinde hasta görünümlü tavukların ayrılarak başka yerde bakılması
c - Kümesler,kuluçka makineleri her türlü malzeme hastalık çıksın veya çıkmasın periyodik olarak dezenfekte edilmesi
d - Aşı programının düzenli bir şekilde yapılması
e - Kümeslere gelen ziyaretçilerin hastalık taşımaması için dezenfekteli su veya paspasla ayakkabıları dezenfekte edilmelidir.

Verdiğimiz bu pratik bilgilerin hayvanlarınızı beslerken yararlı olmasını dilerim...

ZİBRİT

ORİJİNİ: İNGİLTERE

RENKLERİ: ALTIN, GÜMÜŞ, SARI

SENELİK YUMURTA ADEDİ:70 ADET

YUMURTA RENGİ: KREM

ERKEK AĞIRLIK: 675 Gram

DİŞİ AĞIRLIK: 575 Gram

TEPE TÜYLERİ: YOK

SAKAL: YOK

BACAK TÜYÜ: YOK

TIRNAK: 4 ADET

İBİK: GÜL İBİK

ÖZELLİKLERİ

MİNYATÜR GRUBA GİREN ZİBRİTLER POPÜLER BİR SÜS TAVUĞUDUR KUYRUKLARI YUKARI DOĞRU KALKIK GÖĞÜSLERİ HAFİF ÖNE ÇIKIKTIR ZİBRİTLERİN İBİKLERİ UCU SİVRİ OK GİBİ VE KOYU KIRMIZI RENKTEDİR. VÜCUDU DANTEL GİBİ ÇERÇEVELİ TÜYLERLE KAPLIDIR , BU TÜYLERİN BULANIKLIĞI BİR HATADIR ZİBRİTLER OLDUKÇA AKTİF VE HAREKETLİ BİR YAPIYA SAHİPTİR

YOKOHAMA

ORİJİNİ:JAPONYA

RENKLERİ: BEYAZ-BEYAZ KAHVE
SENELİK YUMURTA ADEDİ:90 ADET

YUMURTA RENGİ: BEYAZ

ERKEK AĞIRLIK: 900 Gram

DİŞİ AĞIRLIK:700 Gram

TEPE TÜYLERİ: YOK

SAKAL:YOK

BACAK TÜYÜ:YOK

TIRNAK: 4 ADET

İBİK: küçük gül ibik

ÖZELLİKLERİ

Yokohama lar küçük ve orta boy olmak üzere iki boyu vardır vücutları oldukça uzun sırtları kuyruğa doğru incelen yapıdadır kanatları düşük fakat vücuda yakındır kuyruk uzundur ve zarif kıvrımları vardır kafası küçük gaga güçlüdür vücut rengi beyaz kanatlar kestane rengindedir Yokohama lar adeta bir sülün gibidir bu tavuklar Japonya da ulusal hazine sayılırlar.

WYANDOTTE

ORİJİNİ: AMERİKA

RENKLERİ:GÜMÜŞ - ALTIN - BEYAZ - SARI -KAHVE - BARRED - GRİ…

SENELİK YUMURTA ADEDİ:180 ADET

YUMURTA RENGİ: AÇIK KAHVERENGİ

ERKEK AĞIRLIK:1200 Gr

DİŞİ AĞIRLIK:1000 Gr

TEPE TÜYLERİ:YOK

SAKAL: YOK

BACAK TÜYÜ:VAR

TIRNAK: 4 ADET

İBİK:GÜL İBİK

ÖZELLİKLERİ

AMERİKA DA 1877 İLE 1887 ARASINDA ÇEŞİTLİ IRKLARIN MELEZLEMELERİ İLE ELDE EDİLMİŞ DEĞİŞİK RENKLERE SAHİP BİR IRKTIR MİNYATÜR VE İRİ CİNSLERİ VARDIR VÜCUTLARI TOPLU BİR GÖRÜNTÜ VERİR GÖĞÜSLERİ DIŞA DOĞRU ÇIKIKTIR SAKİN HUYLU HAYVANLARDIR ALTIN, GÜMÜŞ GİBİ CİNSLERİNİN TÜYLERİ ZİBRİTLER GİBİ ETRAFI ÇERÇEVELİDİR MİNYATÜR VE İRİ CİNSLERİ GÜZEL BİR SÜS TAVUĞUDUR.

SPANİSH

ORİJİNİ:İSPANYA - İNGİLTERE
RENKLERİ:SİYAH - GRİ
SENELİK YUMURTA ADEDİ:150 ADET
YUMURTA RENGİ:BEYAZ
ERKEK AĞIRLIK:1000 GR
DİŞİ AĞIRLIK:900- GR
TEPE TÜYLERİ:YOK
SAKAL:YOK
BACAK TÜYÜ:YOK
TIRNAK:4 ADET
İBİK:TEK İBİK

ÖZELLİKLERİ
Akdeniz türlerinin en eskilerindendir. APA standartlarına 1870 de girmiştir. Spanish Tavuklarının orta ve büyük boy olarak 2 çeşidi bulunmaktadır orta boyları İngiltere büyük boyları İse İspanya kökenlidir bizim çiftliğimizde bulunan orta boy cinsindendir. Siyah ve gri olmak üzere 2 rengi vardır.
Bu tavuğun suratı beyaz maskeyi andıran örtü ile kaplıdır siyah vücut tüyleri ile çok güzel bir görüntü oluşturur (White Faced Black Spanish )Bu maskenin horozdaki oluşumu 1 yılı bulur.
İnsana alışabilen bir yapısı vardır.

ROSECOMB

ORİJİNİ:JAVA - ASYA

RENKLERİ:SİYAH BEYAZ MAVİ SARI

SENELİK YUMURTA ADEDİ:90

YUMURTA RENGİ:BEYAZ

ERKEK AĞIRLIK:675

DİŞİ AĞIRLIK:550

TEPE TÜYLERİ:YOK

SAKAL:YOK

BACAK TÜYÜ:YOK

TIRNAK: 4

İBİK:GÜL İBİK

ÖZELLİKLERİ

ROSECOMB KÜÇÜK TAVUKLAR SINIFINDADIR. SÜS HAYVANI OLARAK ÇOK GÜZEL VE DİKKAT ÇEKİCİDİR. GÜL İBİKLİ OLUP İBİK ENSEYE DOĞRU İNCELİP SİVRİLİR KAFASININ İKİ YANINDA KÜPE DENİLEN BEYAZ ET BENLERİ VARDIR ÖZELLİKLE SİYAH RENKTE ÇOK GÜZEL GÖRÜNTÜ OLUŞTURUR HOROZLARDA KUYRUK GERİYE KIVRILIP AY ŞEKLİNİ ALMIŞTIR TAVUKTA DAHA DÜZ ŞEKİLDEDİR.HAREKETLİ VE AKTİF HAYVANLARDIR.

PHOENİX

ORİJİNİ:JAPONYA

RENKLERİ:ALTIN GÜMÜŞ

SENELİK YUMURTA ADEDİ:70 ADET

YUMURTA RENGİ:BEYAZ SARI

ERKEK AĞIRLIK:1100 Gr

DİŞİ AĞIRLIK:900 Gr

TEPE TÜYLERİ:YOK

SAKAL:YOK

BACAK TÜYÜ:VAR

TIRNAK:4 ADET

İBİK:TEK İBİK

ÖZELLİKLERİ

PHOENİX LER BÜTÜN DÜNYADA UZUN KUYRUKLARI İLE ÜNLENMİŞLERDİR MİNYATÜR VE ORTA BOY OLMAK ÜZERE İKİ ÇEŞİDİ VARDIR UZUN KUYRUKLARI VÜCUDUNUN İKİ VEYA ÜÇ KATI KADAR BÜYÜYEBİLMEKTEDİR HAKLI OLARAK HAYVAN SEVERLERİN BEĞENİSİNİ KAZANMIŞLARDIR PHOENİX LER DAR VE KALABALIK KÜMESLERDE BESLENMEMELİDİR BU KÜMESLERDE KUYRUKLAR KIRILIP VEYA BAŞKA TAVUKLAR TARAFINDAN GAGALANIP KUYRUK UÇLARI KÖRELECEĞİ İÇİN KÜMESLERDE YERLEŞİM SIKLIĞINA DİKKAT ETMEMİZ GEREKİR

HABES

ORİJİNİ:ÇİN 13.yüzyıl

RENKLERİ:BEYAZ,SİYAH,SARI,KAHVE,GRİ
SENELİK YUMURTA ADEDİ:100-110 ADET

YUMURTA RENGİ:KAHVERENGİ

ERKEK AĞIRLIK:1000 Gram

DİŞİ AĞIRLIK:800 Gram

TEPE TÜYLERİ:VAR

SAKAL:VAR

BACAK TÜYÜ:VAR

TIRNAK:5 ADET

İBİK:CEVİZ ŞEKLİNDE BORDO RENGİNDE

ÖZELLİKLERİ

İPEKSİ YUMUŞAK TÜYLERİ KOYU DERİ RENKLERİ TEPELİ VE PAÇALI OLMALARI HABEŞLERE GÜZEL VE İLGİNÇ GÖRÜNÜM KAZANDIRMIŞTIR HABEŞLERİN EN İLGİNÇ ÖZELLİĞİ ŞÜPHESİZ PAMUK GİBİ YUMUŞAK TÜYLERİDİR BU TÜYLER MERAKLILARIN EN ÇOK İLGİSİNİ ÇEKEN ÖZELLİKLERİDİR . BAHÇELİ KÜMESLERDE HABEŞLER YAĞMUR ALTINDA FAZLA KALMAMALIDIR TÜYLERİ YUMUŞAK VE PAMUKSU OLDUĞU İÇİN YAĞMUR SUYUNU DİREK VÜCUDA ALIR VE HAYVANA ZARAR VEREBİLİR BU HAYVANLARIN UYSAL DOĞALARI VARDIR ELE GELİRLER VE BULUNDUKLARI YERE KOLAY ADAPTE OLURLAR.

FRİZZLE

ÖZELLİLERİ :

FRİZZLE KIVIRCIK YANİ TAVUKLARDA TERS TÜYLÜ HAYVANLARA VERİLEN ADDIR. ÇEŞİTLİ CİNS TAVUKLARIN TERS TÜYLÜ VARYETELERİNİ GÖRMEK MÜMKÜNDÜR BU CİNSLERE CÜCE COCHİN,JAPONEZ,FİZAN ,TEPELİ VE PAÇALI DAHA BİRÇOK CİNSLERİ ÖRNEK GÖSTEREBİLİRİZ. ÇEŞİTLİ ÜLKELERDE HAYVAN SEVERLER BİRÇOK TAVUKLARI MELEZLEYEREK ÇEŞİTLİ RENK VE CİNSLERDE HAYVANLAR ELDE ETMİŞLERDİR

FİZAN

ORİJİNİ:AVRUPA

RENKLERİ:BEYAZ TEPELİ SİYAH, SİYAH, SARI, GRİ, ALTIN, GÜMÜŞ....

SENELİK YUMURTA ADEDİ:130-180 ADET

YUMURTA RENGİ:BEYAZ

ERKEK AĞIRLIK:1000 – 1700 Gram

DİŞİ AĞIRLIK:900 – 1200 Gram

TEPE TÜYLERİ:VAR

SAKAL:BAZILARINDA VAR

BACAK TÜYÜ:YOK

TIRNAK:4 ADET

İBİK:V ŞEKLİNDE

ÖZELLİKLERİ

FİZANLAR BÜYÜK ŞAPKA GİBİ TEPELERİYLE YURDUMUZ DADA ESKİDEN BERİ BİLİNEN ÇOK POPÜLER SÜS TAVUKLARIDIR DÜNYANIN ÇEŞİTLİ BÖLGELERİNDE YETİŞTİRİLEN BU TAVUKLARIN İKİ AYRI BÜYÜKLÜKTE CİNSİ VARDIR İRİ OLANLARIN SAKAL DEDİĞİMİZ GAGA ALTINDAKİ TÜYLERİ VARDIR TEPE İLE GÜZEL BİR GÖRÜNTÜ OLUŞTURUR MİNYATÜR CİNSLERDE GENELLİKLE SAKAL YOKTUR TEPELERİN FAZLA BÜYÜDÜĞÜ DÖNEMLERDE HAYVANIN GÖZLERİNE GİRMEMESİNE DİKKAT EDİLMELİDİR.

DEV COCHIN

ORİJİNİ:ÇİN

RENKLERİ:BEYAZ-SİYAH-SARI –MAVİ-GÜMÜŞ VE ALTIN DANTELLİ KAHVERENGİ....

SENELİK YUMURTA ADEDİ:130 - 150 ADET

YUMURTA RENGİ:AÇIK KAHVERENGİ TONLARI

ERKEK AĞIRLIK:5000 Gram

DİŞİ AĞIRLIK:4000 Gram

TEPE TÜYLERİ:YOK

SAKAL:YOK

BACAK TÜYÜ:VAR

TIRNAK:4 ADET

İBİK:TEK İBİK ( BALTA İBİK )

ÖZELLİKLERİ

COCHİNLER İRİ VÜCUTLARI TOP TOP KABARIK TÜYLERİ İLE İYİ BİR SERGİ HAYVANI OLARAK ÖNEM TAŞIRLAR BRAHMALAR GİBİ İRİ CİNS TAVUK GURUBUNA GİRERLER BRAHMALARDAN DAHA ÇOK TÜYLÜ VE BİRAZ DAHA KISADIRLAR KISA BİR DÖNEM İÇİN YÜKSEK YUMURTLAMA VE GURK OLMA ÖZELLİĞİ GÖSTERİRLER SAKİN VE KOLAY EVCİLLEŞEBİLEN TAVUKLARDIR AŞIRI TÜYLENMEDEN DOLAYI İYİ BİR DÖLLENME İÇİN ARKA KISMINDAKİ TÜYLERİNİN KIRKILMASI GEREKİR.

BRAHMA

ORİJİNİ:HİNDİSTAN 1840-1850

RENKLERİ:BEYAZ-SİYAH-SARI

SENELİK YUMURTA ADEDİ:100-120 ADET

YUMURTA RENGİ:AÇIK KAHVERENGİ TONLARI

ERKEK AĞIRLIK:5.5 – 6 KG

DİŞİ AĞIRLIK:4 – 4.5 KG

TEPE TÜYLERİ:YOK

SAKAL:YOK

BACAK TÜYÜ:VAR

TIRNAK:4 ADET

İBİK:GÜL İBİK

ÖZELLİKLERİ

BRAHMALAR COCHİN VE MALAY IRKININ MELEZLENMESİ İLE ELDE EDİLMİŞ OLAN BİR ASYA IRKIDIR. ANA OLARAK ÜÇ RENK OLMASINA KARŞIN YETİŞTİRİCİLERİN BU IRK ÜZERİNDE YAPTIĞI ÇALIŞMALARLA AÇIK VE KOYU RENKLİ VARYETELER ELDE EDİLMİŞTİR BU VARYETELER 1874 YILINDA STANDARTLARA KATILMIŞTIR BRAHMALAR GÜZEL VE GÖSTERİŞLİ HAYVANLARDIR KÜÇÜK İBİKLERİ PAÇALI AYAKLARI VE EN ÖNEMLİSİ İRİ VE HEYBETLİ DURUŞLARI İLE HAYVAN SEVERLERİN BEĞENİSİNİ KAZANMIŞTIR. İRİ BİR IRK OLMASINA RAĞMEN BÜYÜME HIZLARININ YAVAŞ OLGUNLUK YAŞLARININ UZUN OLMASI BRAHMALARIN ETÇİ OLARAK TİCARİ SÜRÜLERE GİRMESİNE ENGEL TEŞKİL ETMİŞTİR. BRAHMALAR SAKİN HAYVANLARDIR TAVUKLARI YAZ AYLARINDA GURK OLMA ÖZELLİĞİ GÖSTERİRLER